Hayalet pazarlama nedir? Stealth marketing kavramını örnekleri ile inceleyelim

“Hayalet pazarlama” veya “stealth marketing” isimleriyle de duyabileceğiniz gizli pazarlama tekniği, tüketicilere hissettirmeden ürün reklamının yapıldığı bir stratejidir. Amacı, tüketicilerin zihnine ufak bir mesaj yollayarak, yayınlanacak bir reklama ön hazırlık yapmak ve tüketicinin bakış açısını önceden planlamaktan geçiyor.

Daha önceki yazımda da bahsettiğim, pazarlamanın en önemli unsurlarından biri aslında tüketicinin psikolojisini çözmektir. Ve bu taktikle bunu iyi kavramazsanız patlayabilirsiniz. Çünkü adı üstünde “hayalet pazarlama” taktiği, bunu uygulayacağınız kitlenin asla taktiğin farkına varmaması ile başarıyı yakalıyor.

Hayalet pazarlama türleri nelerdir ve kimler tarafından kullanılır?

Genelde büyük şirketlerin kullandığı bu taktik , günümüzde reklam bütçesi az olan ya da olmayan küçük işletmeler veya şirketler tarafından da sadece ürün tanıtımı amacıyla kullanılabiliyor. Üç tür hayalet pazarlama bulunuyor;  video içeriği ile olan, oyuncular aracılığıyla ve ürün yerleştirme yöntemiyle yapılan.

Ürün yerleştirme tekniği sayesinde markalar; ürünlerini veya hizmetlerini medya, televizyon ya da filmler aracılığıyla tanıtabilir ve çok büyük kitlelere bu şekilde ulaşabilirler. Reklamlarda  gördüğümüz her ürünü alma eğiliminde bulunmuyoruz ama ya bu ürün sevdiğimiz bir dizide kullanıldığında? Sevdiğimiz bir oyuncu o ürünü giydiğinde ya da kullandığında? Bu yazıyı okuduğunuzda belki; “Ne saçma! Kim sadece sevdiği bir ünlü giydiği için o ürüne güven duyacak?” diyebilirsiniz, fakat buna cevap olarak gelin eski zamanlara dönelim.

Hayalet pazarlama örnekleri:

Seda Sayan, çok uzun zaman boyunca, birçok marka ve şirketle anlaşma yaptı. İnsanlar “Seda Sayan” ismine güvenerek gidip alışveriş yaptılar. Daha sonra toplum, bu taktiğin farkına varmış olsa da, yine de uzunca bir süre bunun etkisinde kaldı. Şimdilerden örnek vermek de kolay. Daha önce bu konuda da yazmıştım, ünlülerin etkisini küçümsememek en büyük kilit noktadır. Bugün TV’de yayınlanan dizilerde, karakterleri canlandıranların ne giydiği konusu birçok anlamda iş imkanı yaratıyor. Instagram sayfaları açılıyor ve hangi oyuncu hangi ürünü giymiş ne kadar fiyata almış vb. bilgiler paylaşılıyor. Mesela, Elçin Sangu’nun bir markanın yüzü olduğunda, o markanın reklamında giydiği bir kıyafeti; oynadığı dizide veya filmde bir daha giymesi, hayranları üzerinde satın alma isteği uyandırdı.

Ya da sadece sevdiğiniz ünlü için bir filme gittiğiniz durumlar? Bir örnekle aklınızda canlanmasına yardım edeceğim. Tom Hanks’in başrol oyuncusu olduğu “Cast Away” filminde fırtınaya rağmen mektupların bir kargo firmasıyla teslim edilebileceğinin altı çizildi ve siz filme gidip izlerken dikkat etmeseniz bile bunu gördünüz ve bilinç altınıza aktarıldı bile.

Sadece verdiğim örnekleri düşünmeyin ve “Bu örnekleri gördük, biz onları yapmadıkça kimse ne yaptığımızı anlamayacak.” diye düşünmeyin. Çünkü bu örnekler hayata geçtiğinde insanlar, bu taktiklerin ne zaman kullanıldığını anlamamışlardı ve hala daha dizi ve film endüstrisindeki taktikleri anlamıyorlar. Bu tarzda ürün yerleştirme daha küçük işletmeler için belki zor olabilir, o kısmını bilemem. Fakat onların tek çıkış yolu film ve diziler değil onu biliyorum. Bu konuda da bence benzer etkiyi influencerlar ile yaratabilirsiniz.

Çünkü genelde influencer olarak anılan isimlerin, bir anlamda hayalet pazarlamanın tam olarak aradığı özellikleri sağladığını düşünmüyor musunuz? Size markalar bu ürünü alın çünkü harika demiyor, onun yerine sizin sevdiğiniz ve yaşamını yakından takip ettiğiniz bir kişi o ürünü kullanıyor. Sadece kullanması bile yeterli geliyor çoğu takipçilerine, ağzından bu ürünü alın, harika gibi kelimeler de çıkmıyorsa işte karşınızda “Hayalet Pazarlama “. Bu konuda dikkat etmeniz gereken önemli bir bölüm var. Eğer bir influencer ile hayalet pazarlama yoluna çıkacaksanız size ufak bir tavsiyem var.

Küçük ya da büyük işletmeler için ufak bir tavsiye,

Influencer ile pazarlama çok kullanışlı bir yöntem olabilir. Hem her bütçede ve farklı takipçi sayılarıyla bir sürü seçenek sunuyor hem de çalışacağınız influencer zaten kitlesini tanıdığı için sizin araştırma sürecinizdeki bu yükü ortadan kaldırıyor. Büyük bir etki düşünerek bütçenizi sarsıp 1 milyon ya da üstünde takipçisi olan biri ile anlaştınız diyelim, eğer kitlesi size uygun değilse paranız boşa gider. Çünkü bir insanın “etkileyici” olması tüm insanları etkileyiciği anlamına gelmiyor. Onun yerine 10 bin yada 100 bin takipçisi olan fakat sizin ürün ya da amacınıza uygun kitleye sahip bir influencer sizi çok karlı bir noktaya götürebilir. Bu yüzden bu konuyu araştırmadan sadece sayılara bakarak anlaşma yapmamanızı da öneririm.

Tüm bunları göz önüne aldığımızda size, “Buyurun bu hayalet pazarlama yapmanın 5 yolu!”  gibi bir yazı yazmam komik olurdu. Kendi kitlenizi ve neleri sevdiğinizi anlamak ve buna yönelik bir taktik geliştirmek sizin elinizde. O zaman hadi gidip “Hayaletler” yaratın ve pazarlamaya başlayın!

Kaynaklar :

Gizli Pazarlama

CNN Türk

Facebook\\\\\\\'ta paylas

Tweetle