Cumhuriyetin 100’üncü yılı vesilesiyle kurumlar ve müzisyenler peşpeşe 100. Yıl marşlarını yayınlamaya başladı. Cumhurbaşkanlığı iletişim Başkanlığı’ndan Tarkan’a, Kıraç’tan amatör müzisyenlere kadar bir düzine civarında 100. Yıl marşı yayınlandı.
Türkiye Cumhuriyeti’ni bir marka ve elbette ki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için dünyadaki en değerli marka olarak kabul edersek, bu marka için şu ana kadar bestelenmiş en popüler marş, hiç kuşkusuz 10. Yıl marşıdır.
1933’te çıkarılan bir kanunla Cumhuriyet’in 10’uncu yıl kutlamaları için istenen marşın güftesi Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar tarafından yazıldı. Bestesi ise Cemal Reşit Rey’e sipariş edildi ve sonuç olarak Cumhuriyet’in on yıllık öyküsünü anlatan bir marş ortaya çıktı. Anlatılanlara göre, Gazi Mustafa Kemal, güftede bir dizeye müdahale ederek İlk dörtlüğün son mısrasındaki dizeyi “Demir ağlarla ördük Anayurdu dört baştan” dizesiyle değiştirdi. Bu dizeyi Devlet Demiryolları’nın kurucusu Behiç Bey’i onurlandırmak için yapan Atatürk’ün, Behiç Bey’i arayarak “Emeğinizi yeteri kadar yansıtmadığı için 10. Yıl Marşı’nda bir dize değiştirdim, size haber vermek istedim” dediği söylenir.
Cumhuriyet kutlamaları için yazılan ikinci marş ise 1973 senesinde, güftesi Bekir Sıtkı Erdoğan tarafından yazılan ve Necil Kazım Akses tarafından bestelenen 50. Yıl marşıdır. 50. Yıl marşı, 10. Yıl marşından farklı olarak 70’li yılların özgürlükçü ortamı ve aynı zamanda ülkedeki sanayileşme hamlesinden izler taşır. En sonda bonus olarak paylaştığımız 50. Yıl marşını dinlediğinizde bu sözlerin en azından bir kısmını fark edeceksiniz.
Bu yazımızda Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı için yazılan ve bestelenen marşları sizin için derledik.
1. İletişim Başkanlığı resmi 100. Yıl marşı
İletişim Başkanlığı yarışmasında birincilik kazanan, 100. Yıl marşının söz ve bestesi İlker Kömürcü’ye ait. Seslendiren Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası.
2. Fazıl Say 100. Yıl marşı
Türkiye’nin dünyaca ünlü besteci ve piyano virtiyözlerinden Fazıl Say tarafından bestelenen 100. Yıl marşı 23 Nisan 2023’te yayınlandı. Marşın sözleri Ayten Mutlu’ya ait ve seyredeceğiniz klip İzmir Büyükşehir Belediyesi desteğiyle kaydedilmiş.
3. Turan Manafzade 100. Yıl marşı
Azerbaycanlı besteci ve orkestra şefi Turan Manafzade’nin 2023 başlarında bestesini duyurduğu ve ardından sözlerini yazarak 21 Ekim 2023’te yayınladığı 100. Yıl marşı da en çok beğenilen ve paylaşılan marşlar arasında.
4. Soner Arıca 100. Yıl marşı
En erken yayınlanan marş, sözü ve müziği Soner Arıca’ya ait olan 100. Yıl marşı. 21 Nisan 2023’te yayınlanan marşın düzenlemesi Miraç Kutlu tarafından yapılmış. Fatsa Çocuk ve Gençlik Korosu’nun seslendirdiği marşın koro şefi Dr. Osman Özel.
5. Kıraç 100. Yıl marşı
Kıraç’ın seslendirdiği 100. Yıl Marşı ise Netd Müzik etiketiyle, şirketin Youtube kanalında single olarak 19 Ekim 2023’te dinleyiciyle buluştu. Söz ve müziği Sedat Kunduracı’ya ait, düzenlemesi Yıldıray Gürgen tarafından yapılan marşın en ilgi çekici yanı elbette Kıraç’ın kendine özgü tarzı ve yorumu.
6. Tarkan 100. Yıl marşı
Tarkan da sürpriz yaparak 100. Yıl Marşını 24 Ekim 2023’te yayınladı. Marşın düzenlemesini ise Ateş Berker Öngören yapmış. Tarkan’ın 100. Yıl marşı “Sen rahat uyu” başlığını taşıyor.
7. Norm Ender 100. Yıl marşı
Son dakikada en büyük çıkışlardan biri de Norm Ender’den geldi. “Parla” başlığını taşıyan marş, 26 Ekim 2023’te yayınlanmasıyla birlikte büyük ilgi gördü.
8. Paul Dwyer 100. Yıl marşı
İskoçyalı Türk müzisyen Paul Dwyer’ın, oğlu Eren Joseph Dwyer ile seslendirdiği 100. Yıl marşı da oldukça ilgi gören marşlardan biri. 16 Eylül 2023’te yayınlanan marşın bestesi Paul Dwyer’a, sözleri Ali Murat Kalburcu’ya, düzenlemesi Christian Kardeis’e ait. Marşın en dikkat çeken sözleri ise “Cumhuriyet, özgürce yaşamak demek…”
9. Orhan Koyuncu 100. Yıl Marşı
Dr Orhan Koyuncu imzasını taşıyan “Hep senin izinde” başlıklı 100. Yıl marşı ise oldukça dikkat çeken sürpriz marşlardan biri oldu. 30 Ağustos 2023’te yayınlanan marşın 300 bini aşan izlenme sayısı bunu gösteriyor zaten.
10. Bilal Ziya ve Huri İnalöz Tekin 100. Yıl marşı
Sözleri Bilal Ziya Tekin, Müziği Bilal Ziya Tekin ve Huri İnalöz Tekin’e ait 100. Yıl marşı da Cumhuriyet’i yüz yıllık bir çınara benzeten sözleriyle oldukça ilgi görüyor. Düzenleme Murat Çelebi ve Soner Özer’e ait.
11. Zafer Partisi 100. Yıl marşı
100. Yıl Marşı konusunda bazı partiler de boş durmadı. Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın Youtube kanalında yayınladığı 100. Yıl marşı bunlardan biri. Beste ve sözler Lütfü Şahsuvaroğlu’na ait, müzik ve düzenleme Mehmet Taylan Ünal tarafından yapıldı. Marş, “kızıl elma ülkümüz” ve “Atatürk’ün izinde bir bütün devlet millet, Devlet-i ebed müddet, yaşasın Cumhuriyet” sözleriyle dikkat çekiyor.
12. Boran Duman 100. Yıl marşı
1 Ekim 2020’de single olarak yayınlanan ve bir milyonun üzerinde izlenen “Hatırla Sevgili Ülkem” adlı marş da 100. Yıl Marşı altbaşlığını taşıyor. Sözleri ve bestesi Boran Duman’a ait bu marş, tam olarak 100’üncü yılda yayınlanmasa da dikkati çeken marşlardan biri.
Bonus: 50. Yıl Marşı
Giriş bölümünde de belirtiğimiz gibi Bekir Sıtkı Erdoğan tarafından yazılan ve Necil Kazım Akses tarafından bestelenen 50. Yıl Marşı Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilginç bir yere sahip. 1973’te bestelenen marş, hiç bir zaman 10. Yıl Marşı kadar popüler olmadı. Ancak marşın sözleri hpem döneminin özgürlükçü anlayışına atıfta bulunuyor hem de yine aynı dönemin sanayi toplumuna dikkat çekiyor. Ancak güftede yer alan -aşağıda paylaştığımız bu tarz sözlerin “Cumhuriyet özgürlük, insanca varlık yolu Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu” dizeleri dışında besteye dahil edelmemesi oldukça ilginç bir ayrıntı olarak dikkat çekiyor:
Yılları bir çığ gibi aşarak hafta hafta
Koşuyoruz durmadan kadın-erkek bir safta
Elimizde meşale, ilke ilke Atatürk
Işıklarla donattık ülkeyi her tarafta
Cumhuriyet özgürlük, insanca varlık yolu
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu
Aynı kandan feyz alır bunca toprak, bunca taş
Kılıç tutan bilekler, verdi sabanla savaş
Tekniğin dev nabzında her adım, her dakika
Çarklarda aynı tempo, yüreklerde aynı marş