Pazarlamanın karanlık tarafı: karbon ayak izi ve greenwashing

Pazarlama’nın en temel amaçlarından bahsedecek olursak, bu temel unsur bir ürünün satın alınabilmesi için potansiyel müşterinin dikkatini çekecek unsurların hepsi olabilir. bir müşterinin dikkatini çekmek için bir kampanya başlatmak veya bir takım promosyonlarla ve reklamlar vasıtası ile içerik üreterek potansiyel tüketicinin pazarladığımız ürünü satın almasına teşvik etmek pazarlama için genel bir örnek teşkil eder. Fakat, çoğu zaman kağıt üstünde pozitif olarak tanımlayabilecek bu prensip, çoğu zaman köklü şirketlerin zedelenen itibarlarını geri kazandırmak ve işledikleri suçları örtbas etmek için kullanmaktadır. Geniş kitlelere ulaşabilme ve toplumları ikna edebilme yöntemleri sayesinde, çoğu uluslararası şirketin bizi ve çevreyi düşünen kurumlar olduğunu ikna edebilirler.

Greenwashing nedir?

Greenwashing terimini Türkçeye çevirecek olursak ”yeşil aklama” gibi bir anlam olarak düşünebiliriz. Markalar veya ürünler genel olarak çeşitli çevre aktivistleri veya dernekleri tarafından çevreye verdikleri zararlar veya yanlış politikalar sonucu yarattıkları çevresel problemlerden dolayı ile sıkça protesto edilebilirler. Bu yüzden büyük şirketlerin pazarlama departmanları tarafından kendilerinin çevre için katkıda bulundukları kampanyalar veya doğaya hizmet eden bir imaj politikasına ihtiyaç duyarlar. Şirketlerin kendini doğaya ve çevreye destek verir gibi gözüken ama aslında çevreye zarar veren politikalar izlemesine yeşil aklama politikası veya ”greenwashing” diye tanımlanıyor. Bu politikanın asıl amacı, çevreye büyük zaralar veren şirketlerin dikkatleri üstünden çekip çevreye olan zararın sebebi ve çaresinin yine tüketicilerin veya vatandaşların üzerine yıkılmasıdır.

Karbon ayak izi kampanyasının arkasındaki gerçekler

Greenwashing için belki de gözlemleyebileceğimiz en doğru örneklerden birinin, dünyanın en köklü enerji ve petrol şirketlerinden biri olan BP ( British Petroleum) tarafından 2004 yılında karşımızda öne sürülen ”karbon ayak izi hesaplayıcı” adı altında öne sürülen ve insanların günlük yaşamında ne kadar karbon saldığını açıklayan reklam kampanyası olmuştur. Bu örnekte asıl amaçlanan düşüncenin temeli, ortada büyük petrol firmasının saldığı yoğun karbon emisyonunu saklamak ve suçu alenen bireye indirmemiz gereken bir algı ortaya sunmak.

Markaların greenwashing yaptığını nasıl anlarız?

Yeşil yıkama olan bir ürünle veya şirketle karşılaştığımızda, genel olarak şirketlerin karşılaştığı iddialara kanıt bulmak zor olabilir. Ancak, üçüncü parti araştırmalara bakabilir ve analist raporlarına başvurabiliriz. Karşılaştığınız ürünlerin içeriklerine bakabilirsiniz. Gerçek yeşil ürünler genellikle resmi bir denetleme kuruluşu tarafından sertifikalandırılır ve bu belge açıkça belirtilir.

Kaynakça;

1-https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/aug/23/big-oil-coined-carbon-footprints-to-blame-us-for-their-greed-keep-them-on-the-hook

2-https://www.investopedia.com/terms/g/greenwashing.asp

3- https://www.youtube.com/watch?v=0XGAMJsm6Tg